2025 yılı, yapay zekâ meraklıları için oldukça heyecanlı başladı diyebilirim. OpenAI bu yıl iki yeni modeli tanıttı: o3 ve o4-mini. Bunlar, sadece bilgi üretmekle kalmayan, aynı zamanda karar alabilen ve birçok aracı entegre bir şekilde kullanabilen iki güçlü “ajan model.” Ben de bu sistemleri bir süredir test ediyor ve günlük işlerimde deniyorum. Gerçekten etkileyici derecede becerikliler. Gel, bu modellerin neler sunduğunu beraber inceleyelim. İstersen, ana sayfadan da diğer güncel içeriklere göz atabilirsin.
Yeni bir zekâ düzeyi
Artık yapay zekâ sistemlerini sadece “konuşan botlar” olarak görmek mümkün değil. Özellikle o3 modeli, derin muhakeme ve çok adımlı problem çözme konusunda devrimsel bir değişim yaratıyor. Daha önce GPT-4’te ben kendi yolumu çizmem gerekiyordu ama şimdi o3 ile, sistem çoğu durumda kendi ne yapması gerektiğini analiz ederek bağımsız karar verebiliyor. Gerçekten bu deneyimi yaşamak çok farklı: bir şey sormuyorsun, çözüm önerileri direkt kapında. Yapman gereken sadece fikri paylaşmak.
Mesela, bir yazılım problemi üzerinde çalışıyordum. Sorunu detaylıca anlatmama bile gerek kalmadan o3, önce dosyayı açtı, sonra kodu analiz etti ve ardından doğru Python komut zincirini kurup hatayı çözmem için bir yol oluşturdu. Bunların tamamını tek bir yanıt içinde yaptı. Böylece artık ben değil, o soruları soruyor: “Bu dosyada neyi kontrol etmemi istersin?” demek yerine kendisi kontrol ediyor ve gerekirse hemen çözüm araçlarını devreye koyuyor.
Araçları aktif kullanma
İki modelin de ortak özelliklerinden biri, Python ile kod yazabilmeleri, görselleri analiz etmeleri, dosya içeriğini okuyabilmeleri ve web’de arama yapabilmeleri. Ancak önemli fark şu: o3 modeli, bu araçları kullanma konusunda çok daha stratejik davranıyor. Hangi aracı ne zaman ve nasıl kullanması gerektiğine dair karar mekanizması daha gelişmiş. Bu da onu proaktif bir asistana dönüştürüyor.
o4-mini ise daha küçük bir model. Ama buna rağmen araçları oldukça verimli kullanıyor. Kodu hızlı çözüyor, web’de aramalarını hızla yapıyor. Ana fark burada hız ve kaynak yönetimi. o4-mini’nin hedef kitlesi daha çok düşük maliyetli ama işlevsel çözümler arayanlar için. SaaS servisleri, chatbotlar ya da teknik destek sistemleri gibi alanlarda kullanışlı olabilir.
Karmaşık problemlerde üstün çözüm
o3’ün farkını en net hissettiğim yerlerden biri de bilimsel programlama ve veri analizi oldu. Mesela, bir tıbbi görüntü analizinde, görsele dayanarak ilk önce neyi incelediğini açıklayıp sonra olası patolojik bulguları sıraladı. Üstelik bunu sadece metinden değil, görselden çıkararak yaptı.
SWE-Bench sonuçlarına göre, o3 modeli %69.1 başarı oranıyla en yakın rakibi olan Gemini 2.5 Pro’yu bile geride bırakıyor. Bu benchmark, yazılım mühendisliği düzeyinde görevleri tamamlayabilme kapasitesine dayalı. Yani teorik olarak artık yazılım görevlerini GPT’ye, daha doğrusu bu yeni ajanlara tamamen devretmek bir hayal olmayabilir.
Çok-modlu içerik okuma ve üretme
Bahsetmem gereken çok önemli bir özellik daha var: multimodal yetenek. Yani bu modeller artık sadece metin değil; görsel, kod ve hatta belgeler arasında geçiş yapabiliyor. Uzun bir PDF’yi o3’e yüklediğimde içeriği analiz edip bana en önemli başlıkları özetleyebildi. Üstelik, içindeki grafikler ve tablolar üzerinden yorum yaparak!
o4-mini de bu konuda fena değil, özellikle görsel tabanlı verilerde pratik sonuçlar veriyor. Gördüğü şeyi yorumlama konusunda gayet etkili. Ayrıca, düşük sistem kaynağı kullandığı için AR/VR veya mobil uygulamalarda da test ettim; neredeyse anlık yanıtlar alabiliyorsun.
Yanıt hızları ve kullanım limitleri
o3 biraz daha derin düşünme eğiliminde. Bazen yanıt alman 1-2 dakikayı bulabilir ama aldığı zamanı hakkıyla dolduruyor diyebilirim. Bu model şimdi “haftada 100 mesaj” limitiyle ChatGPT Plus ve Team kullanıcılarına açık. Diğer yandan o4-mini, neredeyse ışık hızında çalışıyor. Genelde cevaplarını 30 saniye içinde alıyorsun. Üstelik “günde 300 mesaj” hakkın var ki bu ciddi bir fark.
Ben kişisel olarak büyük projelerde, araştırma işlerinde ya da otomasyon süreçlerinde o3’ü tercih ediyorum. Ancak birçok hızlı cevap gereken kullanıcı için o4-mini gerçekten ideal. Hatta teknik destek veren bir arkadaşım, o4-mini’yi kendi sistemine entegre etmiş; yanlış yapılandırılmış ayarları fark edip otomatik olarak düzeltebildiğinden bahsetti. Gerçekten etkileyici.
Bir ajanın doğuşu
Bütün bunlar düşünüldüğünde artık GPT’nin sıradan bir “sohbet botu” olmadığı çok net. Özellikle o3 modeli sayesinde, bir görev zincirini kendi oluşturabiliyor, hangi araçla nereye gideceğine karar veriyor ve kullanıcının yerine işlemleri yönetebiliyor. Bu; yazılım geliştirme, bilimsel projeler, veri analizi gibi ciddi işlerde sana zaman kazandıran, üstelik hata oranı düşük bir yardımcı demek.
Diğer yandan o4-mini’nin sunduğu hız avantajı; mobil uygulamalardan teknik destek sistemlerine kadar geniş bir kullanım alanı sağlıyor. Bir modelde karar verme gücü, diğerindeyse hız ve verimlilik ön planda. Tam olarak kim, neye ihtiyaç duyuyorsa ona göre tercih edebileceği bir yapı.
Devamı gelecek…
Gerçek Kullanım Deneyimleri
Önceki yazımda o3 ve o4-mini’nin ne kadar güçlü modeller olduğunu teknik olarak anlatmıştım. Ama her zaman söylüyorum, teknik özellikler bir yere kadar: asıl mesele bu modellerin günlük işlerde bize nasıl katkı sağladığı. İşte burada işler bence çok daha heyecanlı hale geliyor. Bu yazının devamında, modelleri sahada nasıl kullandığımı, ne gibi şaşırtıcı performanslar sergilediklerini ve hangisinin ne zaman daha uygun olduğunu kendi deneyimlerimle paylaşacağım.
Otomasyonun yeni yüzü: o3
Bir makale yazımı sırasında her zamanki gibi araştırma yapmam gerekiyordu. Eskiden farklı sitelerden veri toplar, onları not defterine ekler, özet çıkarır ve sonunda bir taslak oluştururdum. Ama o3 ile artık bu sürecin neredeyse tamamını o üstleniyor. Ona sadece ne hakkında yazmak istediğimi söylüyorum; örneğin “gıda güvenliği ve yapay zekâ ilişkisi” gibi. Ardından; önce web’de tarama yapıyor, ilgili PDF’leri indiriyor, okuyup sonuçları analiz ediyor. Bazen grafikler üzerinden bile yorum yapıyor.
Gerçekten çarpıldım. Sadece içerik derlemekle kalmıyor, aradaki mantıksal bağlantıları kurup, taslak halinde bölümlendirme yaparak bana bir yapı öneriyor. Yani artık sadece veri değil, fikrin kendisi için de danışabileceğimiz bir “dijital ortak” var elimizde.
Bu arasında ana sayfada bahsettiğim diğer içeriklerle de doğrudan ilişkili çünkü son dönemde yapay zekânın fikir üretimindeki rolü ciddi bir şekilde artmış durumda.
o4-mini ile sprint çalışmaları
Özellikle kod yazarken bazen hızlıca bir çözüm üretmem gerekiyor. Detaylı analiz değil, “hadi şu modülü çalıştır ve sonucu ver” şeklinde anlık tepkiler… İşte bu noktada o4-mini gerçekten biçilmiş kaftan. Kısa, sade ve net. Mesela frontend tarafında basit bir CSS hatasıyla karşılaştığımda veya kalıp JavaScript çözümleri gerektiğinde, o4-mini saniyeler içinde doğru cevabı çıkarıyor. Hatta önce hatayı kendi buluyor, sonra sorunu çözmek için gereken kod satırını veriyor.
Bir yandan da çok düşük sistem kaynaklarıyla çalıştığı için mobil cihazlarda veya düşük donanımlarda bile takılmıyor. Bu yüzden no-code platformlarında veya sadece hızlı prototipleme için çalışan girişimci arkadaşlarım artık onunla çalışıyor. Anlık bildirim sistemleri, chatbotlar, destek botları gibi yerlerde hem pratik hem ucuz bir çözüm sunuyor.
PDF’den görsele kadar her şeye hâkim
Belki de beni en çok şaşırtan şeylerden biri o3 ve o4-mini’nin PDF, görsel ve metinle aynı anda çalışabilme becerisi oldu. Özellikle bir müşteri analiz raporunu değerlendirirken, o3’e 80 sayfalık bir dosya verdim. O sadece içeriği özetlemekle kalmadı; “Sayfa 24’teki grafik, 2019 yılına göre %30 düşüş gösteriyor ve bu marka için uyarı sinyali olabilir” gibi yorumlar yaptı. Yani sadece veri değil, anlam da üretiyor. Bu, klasik chat botlarda asla göremeyeceğimiz bir seviye.
o4-mini de burada elbette küçümsenecek düzeyde değil. Görsel odaklı içerikleri anlamlandırmakta oldukça yetenekli. Özellikle Instagram içerik planlaması yaparken gönderilerin tarz ve mesaj uyumunu analiz ettiğini görünce çok şaşırmıştım. Görselle mesajın eşleşip eşleşmediği gibi detaylar üzerinde yorum yapabiliyor.
Kurumsal kullanımlar için öneriler
Uzun süredir bazı kurumsal projelere danışmanlık yapıyorum. Özellikle hukuk, finans ve bilimsel alanlarda çalışanlar için o3 adeta bir danışman gibi çalışabiliyor. Mesela bir sözleşme metni yüklendiğinde sadece özetlemekle kalmayıp eksik maddeleri tespit edebiliyor. Ya da bir makine mühendisliği projesinde, .csv ve .dwg dosyaları arasında mantıksal bağ kurup, hesaplamaları gerçekleştirebiliyor.
Oysa o4-mini, müşteri destek operasyonları veya kullanıcı sorularını hızlıca analiz etme gibi pratik uygulamalar için çok daha uygun. Sık sorulan sorular havuzu oluşturuyor, cevapları güncelliyor ve kullanıcıyı doğru sayfalara yönlendirebiliyor.
Bu farklılıkları bilerek tercih yapmak çok önemli. Hangi modelin sana uygun olduğunu anlamak için önce iş ihtiyacını net tanımlamalısın. Derin analiz mi istiyorsun, yoksa hızlı ve çok sayıda kullanıcıya ulaşacak bir sistem mi kurmak istiyorsun?
Karar alma eşiğini geçti
Başta biraz tedirgin olmuştum doğrusu. Bir modelin kendi kararlarını vermesi, adım adım ne yapacağını benim değil onun belirlemesi… Ama şimdi bu karar alma kapasitesinin ne kadar büyük bir avantaj olduğunu görüyorum. İtiraf edeyim, bazı durumlarda benden bile daha tutarlı davrandı! Mesela karmaşık veri kümelerini işlerken ben paralel düşünebilir miydim emin değilim ama o3 için bu sıradan bir iş hâline geldi.
O4-mini tarafında ise bu karar alma süreci biraz daha sınırlı ama bu sınırlama birçok işi daha uygun maliyetle yapmasına olanak tanıyor. Bu da özellikle girişimciler için hem zaman hem bütçe açısından nefes aldırıyor.
Gelecek nereye evriliyor?
Bu modeller bize yapay zekânın evriminde yeni bir eşik atladığımızı gösteriyor. Konu sadece iyi yanıtlar vermek değil; artık sistemler bağımsız olarak araştırma yapıyor, içeriği işliyor ve senin için kararlar alıyor. Ajan sistemi bunun adı. Bunu yalnızca ben değil, uluslararası kaynaklar da net bir şekilde tanımlıyor. Ve bu sistemler daha da gelişecek.
o3, özellikle bilim dünyasında büyük değişimlere öncülük edebilir. Belki de yakında akademik makaleler artık insan + GPT ortak üretimi hâline gelecek. O4-mini ise toplumun yapay zekâyla ilk temas noktası olmaya devam edecek – hızlı, pratik ve az yer kaplayan çözümleriyle.
Bu bir başlangıç
O3 ve o4-mini artık sadece kod yazan, grafik yorumlayan modeller değil. Onlar yeni nesil dijital çalışanlar. Daha henüz yolun başındayız ama bu yolun nereye gideceğini tahmin etmek zor değil. Önümüzdeki zaman diliminde kullanıcı dostu geliştirmelerle bu ajan modellerin hayatın çok daha içinde olacağını düşünüyorum.
